Katika ukurasa wetu wa leo tutaona ugonjwa wa UKIMWI ni nini na zipi ndizo dalili za ugonjwa huu. UKIMWI (Ukosefu Wa Kinga Mwilini) ni ugonjwa unaosababishwa na VVU (Virusi Vya UKIMWI). UKIMWI hudhoofisha mfumo wa kinga za mwili na kumfanya mtu aweze kuambukizwa au kupata magonjwa mbalimbali. Uwezo wa mwili wa kujikinga na maradhi hupungua zaidi kadri ugonjwa wa UKIMWI unavyoongezeka ndani ya mwili wa mgonjwa.



Mtu mwenye virusi vya UKIMWI tunasema ameathirika. Virusi vya UKIMWI hushambulia seli za T (T-cells) katika mfumo wa kinga za mwili. Mara nyingi mtu mwenye virusi vya UKIMWI atapata ugonjwa huu wa UKIMWI lakini si kila mtu aliye na virusi vya UKIMWI ana ugonjwa huu. UKIMWI ni ugonjwa na mtu anakuwa na
UKIMWI pale ambapo virusi vya UKIMWI alivyonavyo ndani ya mwili vimefikia hali ya kudhoofisha kinga zake za mwili na mwili kushindwa kuzuia maradhi mengine yanayounyemelea. Mtu aliye na virusi vya UKIMWI baadaye huupata ugonjwa huu na asipotumia dawa, hufariki dunia.

Utafiti sasa unaonyesha kuwa ugonjwa ulianza miaka ya mwishoni mwa karne ya 19 na ya mwanzoni mwa karne ya 20 na utafiti huo unaonyesha kuwa ugonjwa huu ulianzia Afrika Ya kati na Afrika Magharibi. Mgonjwa wa kwanza alibainika kuwa na ugonjwa huu mwaka 1980.

Hadi sasa hakuna dawa ya kuondoa UKIMWI bali kuna tiba za kupunguza makali ya ugonjwa na kumsaidia mgonjwa kuongeza uhai wake. Baadhi ya watu waliotumia tiba hizi wameishi muda mrefu na maisha ya kawaida.

Ugonjwa unaweza kugundulika katika hatua zake za mwanzo kabisa hivyo kumsaidia mgonjwa kuweza kuanza kupata tiba ya kuzuia virusi kuongezeka kwa haraka katika mwili wake na hivyo kurefusha muda wake wa kupata UKIMWI. Mgonjwa anayetumia dawa za kurefusha maisha bado ana virusi hivi na anaweza kuambikiza
watu wengine.



UKIMWI UNAAMBUKIZWA VIPI?


VVU (Virusi Vya UKIMWI) hupatikana ndani ya majimaji yaliyomo mwilini mwa mgonjwa huyu, ikiwa ni ndani ya shahawa za mwanamme, damu na maziwa ya mama. Ugonjwa huu huambukizwa pale damu ya mtu inapokutana ana kwa ana na damu ya mtu aliyethirika au kwa ngono. Vile vile mama mwenye UKIMWI huweza kumuambukiza mwanae aliye tumboni wakati wa ujauzito, wakati wa kujifungua au kwa kumnyonyesha maziwa.

Ugonjwa wa UKIMWI huambukizwa pia kwa kufanya mapenzi kwa njia ya mdomo, kufanya mapenzi kinyume na maumbile, kuongezewa damu isiyo salama na kupitia sindano ambazo si salama.

Dalili Za UKIMWI


Watu wengi wenye virusi vya UKIMWI hawaoni dalili zo zote kwa miaka kadhaa. Wengine hupata mafua kati ya wiki mbili hadi sita baada ya kupata maambukizi ambayo hudumu kwa kipindi cha hadi wiki nne. Dalili nyingi zinazotokea zinatokana na maambukizi ya bacteria, virusi, fungus na wadudu wengine.

Dalili za awali za UKIMWI ni kama zifuatazo:

. Homa
. Kusikia baridi
. Maumivu ya joints
. Maumivu ya misuli
. Koo kavu
. Jasho (Hasa usiku)
. Uchovu wa mwili
. Udhaifu
. Kukonda

Baada ya dalili hizi za awali kutoweka, mara nyingi hakuna dalili zo zote zitakazooneka kwa kipindi kirefu. Wakati huu wadudu hawa wanazidi kuzaliana, kuongezeka na kuharibu mfumo wa kinga za mwili. Kipindi hiki cha ukimya kinaweza kwenda hadi miaka 10 wakati huu wote mtu akijisikia vizuri tu na kuonekana mwenye afya.

Dalili za mwisho za UKIMWI zinaweza kuwa:

. Kutoona vizuri
. Kuharisha mfululizo
. Kikohozi kikavu
. Homa kali inayokwenda kwa muda mrefu
. Kuvuja jasho usiku
. Uchovu wa mwili mfululizo
. Kupumua kwa shida
. Kukonda
. Vijidoa vyeupe kwende midomo na ulimi

Mtu anapofika kwenye hatua hii na kuanza kuonyesha dalili hizi, anaweza sasa kunyemelewa na gonjwa lo lote linaloweza kumuua. Magonjwa hayo nyemelezi ni kama:

. Esophagitis (matatizo kwenye ngozi laini ya kooni)
. Maambikizi kwenye mfumo wa neva (acute aseptic meningitis, subacute encephalitis na peripheral neuropathy.
. Pneumonia.
. Kansa kama za Kaposi’s sarcoma, kansa ya shingo ya uzazi, kansa ya mapafu, rectal carcinomas, hepatocellular carcinomas, kansa za kichwa na shingo, na lymphomas.
. Toxoplasmosis (ugonjwa unaoshambulia ubongo).
. Tuberculosis (T.

dalili za ukimwi

Vipimo Vya UKIMWI


Ili kugundua kama mtu ana virusi vya UKIMWI au la, damu hutolewa na kupimwa kutumia vipimo maalumu kwa virusi vya IKIMWI. Kama virusi hivi vikipatikana, majibu huitwa “Positive”. Damu ya mgonjwa huyo hupimwa zaidi ya mara moja kabla ya kumpa mgonjwa majibu ya positive.





kuzuia ukimwi



Mgonjwa aliyegundulika kuwa positive hushauriwa kuchukua vipimo vingine ili kuona virusi hivi vimesambaa kwa kiwango gani na kujua ni lini mgonjwa aanze tiba. Ni vizuri mtu kuchukua tahadhari ya kupima mara baada ya kuwepo kwenye mazingira hatarishi ya UKIMWI kwani ugonjwa huu ukigundulika mapema zaidi
uwezekano wa tiba kufanikiwa unakuwa mkubwa zaidi. Inachukua kiasi cha wiki tatu hadi miezi mitatu baada ya maambukizi, virusi hivi kuweza kuonekana kwenye vipimo. | #Friend

Hadi mwaka 1994 ilikuwa ikisadikika kuwa haiwezekani kuambukizwa UKIMWI zaidi ya mara moja, lakini baadae watu waligunduliwa waliokuwa na virusi vya UKIMWI vya zaidi ya kundi moja. Mwanzoni nadharia ya kuwa mtu wa aina hii alikuwa ameambukizwa virusi hao kwa mpigo kabla ya mwili wake kuweza kutoa kinga yake. Lakini sasa inafikiriwa kuwa maambukizi ya zaidi ya mara moja yanawezekana na hasa kama virusi hivyo ni vya makundi tofauti ingawa maelezo ya mazingira gani yanayoweza kusababisha hili kutokea hayajapatikana.

Aina Ya Virusi Na Tiba Zake
Dawa za kutibu UKIMWI – antiretroviral drugs (ARV)- wanaotokana na HIV-1, zilitengenezwa mahsusi kwa kutibu virusi wa kundi dogo B, haijathibitishwa kama dawa hii haifanyi vizuri kwa makundi mengine. Dawa zilizotengenenezwa kutibu virusi vya aina ya HIV-1 si zote zinazofanya kazi katika kutibu virusi vya HIV-2, kwa mfano, ARV inayoitwa NNRTI haifai tena kutibu virusi vy aina hii.

Ugumu wa kupata chanzo ya UKIMWI unatokana na uwepo wa aina mbalimbali za virusi na uwingi wa makundi madogo ya virusi hivi. Ugumu huo unachangiwa na kuwepo kwa aina tofauti ya makundi ya watu wanaotofautiana na wanaoupata ugonjwa huu kwa njia tofauti. Na hasa, ukweli kwamba mtu anaweza kuambukizwa ugonjwa zaidi ya mara moja una maana kuwa kinga itakayotolewa kwa kundi moja la virusi haitafanya kazi kwa makundi mengine ya virusi.

VVU Walihamiaje Kwa Binadamu?


Ukweli kwamba virusi wanaweza kuhama kutoka aina moja ya mnyama hadi nyingine ulifahamika kwa miaka mingi sana na binadamu akiwa ni mnyama pia yupo kwenye hatari hiyo ya kupata maambukizi ya virusi kutoka kwa wanyama wengine. Tendo la kirusi kuhamia kutoka mnyama mwingine hadi kwa binadamu huitwa zoonosis.

Baadhi ya nadharia ya jinsi virusi hivi vilivyohamia kwa binadamu na jinsi SIV alivyogeuka na kuwa HIV ni hizi hapa:

Nadharia Ya Mwindaji – The ‘hunter’ theory: Nadharia hii ndiyo inayokubalika zaid kuliko nyingine. Nadharia hii inaseama kuwa virusi (SIVcpz) walihamia kwa binadamu kwa sababu sokwe waliuliwa na kuliwa au kwa sabau damu ya sikwe hao iliingia kwenye vidonda vya wawindaji hao.



chanzo cha UKIMWI



Nadharia Ya Kinga Ya Polio – The oral polio vaccine (OPV) theory:
Nadharia hii inasema kuwa chanzo cha UKIMWI kilianzia kwenye majaribio ya chanzo ya polio inayoitwa Chat iliyotolewa kwa watu karibu milioni moja wa Kongo, Ruanda na Burundi kwenye miaka ya 1950. Madai ni kuwa chanjo hiyo ilikuzwa ndani ya seli za figo za sokwe waliokuwa wana virusi wa SIVcmz na hivyo watu wengi
kuambukizwa na HIV-1.

Nadharia Ya Sindano – The contaminated needle theory: Hii ni mwendelezo wa nadharia ya mwindaji ambayo inasema kuwa pamoja na kuwa katika miaka ya mwanzo ya1950 sindano za kutumika mara moja zilikuwa zimeshaanza kutumika, katika nchi za Afrika wafanyakazi wa idara za afya waliendelea kutumia sindano moja kwa watu wengi kutokana na idadi kubwa ya sindano
iliyohitajika na gharama yake. Hii inaweza kuwa ilieneza virusi kotoka kwa mtu mmoja (kwa mfano mwindaji) hadi kwa mtu mwingine mwingine na kuruhusu virusi hao kujibadili kutoka aina moja hadi nyingine na kuzaliana.

Nadharia Ya Ukoloni – The colonialism theory: Nadharia ya ukoloni ni mpya na inaendeleza nadharia ya mwindaji na kuelezea ni vipi mambukizi ya mwanzo yaligeuka kuwa janga.



kuenea kwa ukimwi



Miaka ya mwisho ya karne ya 19 na ya mwanzo ya karne ya 20 yaliingiza Afrika kwenye ukoloni. Kwenye maeneo ya French Equatorial Africa na Belgian Congo, watawala hawakuwathamini watu waliowatawala na waafrika wengi wakajikuta kwenye makambi ambako hali za usafi zilikuwa duni, chakula kilikuwa kichache na matakwa kwa jumla yalikuwa mengi. Hali hii ilifanya afya ya watu hawa kuwa duni sana hivi kwamba virusi vya SIV viliweza kuwashambulia sana watu hawa. Kwa sababu ya afya yao mbovu, virusi hawa waliweza kubadilika na kuwa HIV. Sokwe aliyekuwa na virusi hivi alipokamatwa na kugeuzwa chakula, aliwaambukiza watu hawa.

Wafanyakazi hawa kwenye makambi walidungwa sindano anbazo hazikuchemshwa kuzuia magonjwa , kama ndui ili waendelee kufanya kazi na katika makambi mengi makahaba waliletwa kuwaburudisha. Watu wengi walikufa kwenye makambi haya hata kabla ya kuonyesha dalli za UKIMWI na huenda taarifa zilifichwa zilizoonyesha kuwa asilimia 50 ya wakazi walikufa kwenye makambi haya. Uwepo wa makambi haya unaendana kabisa na kipindi ambapo UKIMWI unasadidikika kuhamia kutoka kwa wanyama kwenda kwa binadamu – miaka ya mwanzo ya karne ya 20.

Nadharia Ya Uangamizaji – The conspiracy theory: Nadharia nyingine inayoaminiwa ni ya uangamizaji au kuwa ni ugojnwa uliotengenezwa. Utafiti wa huko Marekani umeonyesha kuwa Wamarekani Weusi wanaamini kuwa VVU alitengenezwa kama vita ya kibaolojia iliyolenga kuangamiza kundi kubwa la watu weusi na mashoga. Wanaamini kuwa huu ulikuwa ni mpango uliofanywa na shirika la US Federal ‘Special Cancer Virus Program’ (SCVP) likisaidiwa na CIA. Inasadikika kuwa virusi hao walienezwa dunia nzima kwa makusudi au kwa bahati mbaya kupitia mpango wa
chanjo ya ndui au kupitia majaribio ya chanzo ya Hepatitis B kwa mashoga. Pamoja na kuwa nadharia kama hii haiwezi kupuuzwa, lakini moja kwa moja inaonekana kujengwa kwa kutumia fikra tu bila kujali mahusiano ya karibu ya SIV na HIV na kwamba UKIMWI umeonyesha kuwepo toka miaka ya 1959 | #Friend

Mara nyingine hutokea virusi vya aina mbili tofauti vikakutana katika seli moja ya mtu aliyeathirika na UKIMWI na kuzaa aina mpya ya kirusi, aina hizi huitwa CRFs “circulating recombinant forms” endapo virusi hivi vipya vitaonekana kwenye miili ya zaidi ya mtu mmoja. CRF A/B ni uzao wa virussi vya makundi madogo
ya A na B.



Aina Za Virusi Na CRFs Hupatikana Wapi?



Makundi haya madogo ya virusi vya UKIMWI vya aina ya HIV-1 na CRFs yamegawanyika kijiografia katika kuonekana kwake na kila eneo fulani la dunia lina kundi fulani lililostawi zaidi ya mengine. Makundi madogo ya HIV-1 yanayoonekana zaidi ni yale ya A na C. Utafiti unaonyesha kuwa sasa watu wanabainika kuwa na aina ya virusi ambavyo si vya asili ya eneo wanaloishi.

. Kundi dogo la A na CRF A/G huonekana zaidi Afrika Ya Kati na Afrika Magharibi. Kundi dogo la A ndilo linalosumbua nchi ya Urusi.

. Kundi dogo la B lina historia ya kupatikana bara la Ulaya, Marekani, Japan na Australia. Hili ni kundi linalopatikana hasa kwa wanaume wanaoshiriki ngono ya jinsia moja (mashoga).

. HIV-1 ya kundi dogo la C imeenea zaidi sehemu za Afrika Ya Kusini na Afrika Mashariki, India na Nepal. Hili ndilo kundi lililoleta madhara zaidi ya makundi mengine yote na nusu ya watu wote ambao wana UKIMWI wameathiriwa na kundi hili la kirusi.



UKIMWI barani Afrika



. Kundi la D hupatikana Afrika ya Kusini na Afrika Mashariki tu. CRF A/E kupatikana zaidi kusini mashariki mwa Asia lakini lilitokea Afrika ya Kati. Kundi dogo F limeonekana Afrika Ya Kati, Marekani Ya Kusini na Ulaya Ya Mashariki. Kundi G na CRF A/G yameonekana Afrika Magharibi na Afrika Mashariki na Ulaya Ya Kati.

. Kundi dogo H limeonekana Afrika Ya Kati, kundi dogo J Marekani ya Kati na K hupatikana Kongo (DRC) na Kameruni tu.
Mategemeo ni kuwa makundi madogo ya UKIMWI na CRFs yatazidi kupatikana kutokana na kuwa makundi huzaliwa pale kirusi wa kundi moja anapokutana na kirusi wa kundi jingine na makundi haya yaliyopo yatazidi kuenea na kuonekana maeneo mengine ambako sasa hivi hayajaonekana.



Kuna Uhusiano Wa Aina Ya Kirusi Na Kupata UKIMWI?


Utafiti mmoja uliofanyika nchini Uganda mnamo 2006 ulionyesha kuwa watu walioambulizwa virusi vya UKIMWI vya kundi dogo D au/na CRFs zake walipata UKIMWI mapema zaidi kuliko wale wa kundi dogo A na walikufa mapema zaidi kama hawakupewa tiba ya ARV. Watafiti hao wakashuri kuwa kundi dogo hili la D ni hatari
zaidi kwa kuwa linajishika zaidi kwenye seli za kinga za mwili. Ufafiti unaofanana na huo ulifanyika pia nchini Kenya mwaka 2007 kwa wanawake wenye virusi hao wa kundi dogo D na kuonyesha kuwa walikuwa kwenye hatari ya kufa zaidi ya wale waliokuwa na kundi dogo A. Utafiti mwingine nchini nchini Senegali (1999) ulionyesha kuwa wanawake wengi zaidi walioathirika na makundi madogo C, D na G walipata UKIMWI katika miaka miatano baada ya maambukizi mapema zaidi kuliko wale wa kundi dogo A.

Utafiti mwingine nchini Thailand ulionyesha kuwa watu wailokuwa na virusi vya kundi dogo CRF A/F walipata UKIMWI na kufa mapema zaidi kuliko wale wa Kundi dogo B, kama hawakupata tiba ya ARV.

Katika kurasa nyingine utaweza kusoma jinsi virusi vya UKIMWI vilivyohamia kwa binadamu kutoka kwa wanyama na kuelezea ugonjwa wa UKIMWI, dalii zake na tiba inayotumika hadi sasa. Kuna mada nyingine pia kuhusu ugonjwa wa mlipuko wa Corona (COVID-19.)

Tunakuomba ndugu msomaji utoe maoni yako kuhusu mada yetu hii ya leo na usisite vilevile kuuliza maswali uliyo nayo. Tutafurahi sana kushirikiana na wewe.



Kwa maelezo zaidi na ya kina, tuma ujumbe kupitia ukurasa huu kwa kujaza fomu hapo chini, au tutumie barua pepe kupitia promota927.com au tupigie simu kwa namba zifuatazo: 0655 858027 au 0756 181651.



Tafadhali ungana nasi kwenye ukurasa wa facebook wa LINDA AFYA YAKO ili upate mfululizo wa mada zetu zinazohusu afya ya binadamu na jinsi ya kuanza na kufanya biashara za mtandao zinazohusu virutubisho vya mwili kwa mtaji mdogo kabisa. Tunaomba uweke LIKE kwenye ukurasa huo endapo utakuwa umependezewa na mada zetu | #Friend

Katika mfululizo wa mada hii, nitajaribu kuonyesha ni nini wataalamu mbalimbali wanasema kuhusu ugonjwa wa UKIMWI – tutaona virusi Vya UKIMWI ni nini na nadharia zinazotolewa kuhusu chanzo cha UKIMWI na baadaye kujadili kuhusu dalili za ugonjwa huu, jinsi unavyofanya maambukizi na mwisho jinsi ya kuutibu
ugonjwa wa UKIMWI.Chanzo cha UKIMWI na VVU ni kitu ambacho kimeendelea kuwaduwaza wanasayansi tangu ugonjwa huo ulipoanza
kujulikana kwenye miaka ya 1980. Kipindi chote toka muda huo, somo hili limekuwa chanzo cha mijadala mikali na nadharia nyingi zimekuwa zikitolewa, kama za mpango wa siri wa chanjo. Ukweli wa suala hili uko wapi? Na ugonjwa huu wa UKIMWI ulitoka wapi haswa?Ugonjwa huu ulibainika kwa mara ya kwanza kabisa nchini Marekani mwazoni mwa miaka ya 1980. Baadhi ya mashoga (wanaume wanaofanya mapenzi ya jinsia moja) huko New York na california walianza kuonyesha ghafla maambukizi na kansa ambazo hazikukubali tiba ya aina yo yote. Wakati huo, jina la UKIMWI
halikuwepo, lakini ilionekana dhahiri kuwa watu hawa walikuwa wanaugua maradhi yaliyofanana.

Ugunduzi wa Virusi vya UKIMWI ulifuatia mara moja. Ingawa kuna baadhi ya watu wanakataa kabisa hadi leo kuvihusisha virusi hivyo na ugonjwa wa UKIMWI, ushahidi ni wa kutosha kabisa kwamba UKIMWI hutokana na Virusi vya UKIMWI (VVU). Kwa hiyo basi, tukitaka kujua UKIMWI umetoka wapi inatubidi kufahamu kwanza
chanzo cha VVU. Ni vipi, lini na wapi virusi hivi vilianza kuleta ugonjwa kwa binadamu.



Virusi Vya UKIMWI (VVU)



Virusi vya UKIMWI ni vya aina ya virusi wanaochukua muda mrefu sana kuleta madhara kwenye mwili baada ya maambukizi (lentivirus), ambao wanashambulia mfumo wa kinga za mwili. Virusi vya aina hii vimeonekana kwenye wanyama wengi wakiwemo paka, kondoo, punda na ng’ombe. Kwa mafaa ya mada yetu ya kutafiti chanzo cha VvU, lentivirus ambaye ni kivitio ni Simian Immunodeficiency Virus (SIV) ambaye hushambulia nyani,
kirusi anayeaminika kuwa na umri wa karibu miaka 32,000.

Inaaminika kuwa VVU ni uzao wa SIV kwa sababu baadhi ya vizazi vya SIV vina tabia za karibu sana na HIV-1 na HIV-2 ambazo ni aina mbili za VVU. HIV-2, kwa mfano, wanafanana sana na S/Vsm ambao ni kizazi cha SIV kilichoonekana kwenye aina ya nyani anayepatikana Afrika Magharibi aitwaye Sooty mangabey au
White-collared monkey. Na aina ya VVU inayosumbua sana na kuambukiza sana, HIV-1 imeonekana kuwa na tabia za S/Vcpz ambaye ni SIV anayepatikana kwa sokwe.



ukimwi toka kwa nyani

white-collared mangabey



Mnamo Februari 1999 kikundi cha wanasayansi wa Marekani, baada ya utafiti wa miaka 10 mfululizo kuhusu chanzo cha UKIMWI, walitangaza kuwa waligundua aina ya kirusi wa SIVcpz ambaye alifanana sana na HIV-1. Kirusi huyu aligundulika kutoka aina moja ya sokwe wa Afrika Magharibi na moja kwa moja wakatangaza kuwa
sokwe ndiye chanzo cha kirusi wa UKIMWI cha aina ya HIV-1 na kwamba kirusi huyu aliambukizwa kutoka kwa sokwe hadi kwa binadamu. Wakatoa machapisho kuwa sokwe pori waliambukizwa na aina mbili tofauti za virusi (simian immunodeficiency viruses) kwa wakati mmmoja na katika kujamiiana, alipatikana kirusi wa
aina ya tatu ambaye alienezwa kwa sokwe wengine na hatimaye kwa binadamu na kusababisha UKIMWI.Walieleza pia kuwa makundi yote ya HIV-1 – yaani kundi M, N na O – yaliyotokana na sokwe hawa na kila kundi liliambukizwa kwa binadamu kwa wakati tofauti.
Virusi Vya UKIMWI Vya HIV-1 Na HIV-2.

Virusi vya ukimwi vipo vya aina nyingi sana na vinabadilika haraka sana. Hii ina maana kuwa kuna mikondo mingi ya vizazi vya virusi hata ndani ya mwili mmoja wa mtu aliyeathirika na UKIMWI. Kulingana na tabia za kiurithi, virusi vinaweza kugawanywa kwa aina, makundi na makundi madogo.

Kuna aina mbili za virusi vya UKUMWI: HIV-1 na HIV-2. Aina zote mbili husambazwa kwa ngono, kupitia damu na kutoka kwa mama kwenda kwa mtoto. Aina hizi mbili huleta madhara yanayofanana lakini HIV-2 haviambukizwi kiurahisi kama HIV-1 na muda kati ya kuambukizwa HIV-2 na kuugua ni mrefu zaidi. Katika dunia watu wengi zaidi huambukizwa HIV-1 na mtu akitamka VVU bila kufafanua, huwa ana maana ya HIV-1. HIV-2 wapo zaidi Afrika Magharibu na hupatikana kwa nadra sehemu nyingine.



Virusi Vya HIV-1


Mikondo ya uzazi wa HIV-1 inaweza kugawanywa katika makundi manne: Kundi kuu M, kundi O na makundi mapya ya N na P. Makundi haya yanaweza kuonyesha namna nne ya jinsi SIV alivyohamia kwa binadamu. Kundi O hupatikana Afrika Magharibu Ya Kati tu na kundi N lililogundulika mwaka 1998 huko Kameruni hupatikana kwa nadra sana. Kundi P lilipatikana kwa mwanamke wa Kameruni mwka 2009. Zaidi ya asilimia 90 ya maabukizi ya HIV-1 ni ya kundi M. Chini ya kundi hili la M, kuna makundi madogo kama tisa yenye utofauti kidogo kitabia, nayo yameitwa A,B,C,D.F,G,H,J,K na CRFs. | #Friend

Language
Fuatilia
Edit
Upungufu wa Kinga Mwilini (kwa kifupi UKIMWI; kifupisho cha Kiingereza AIDS) ni ugonjwa unaotokana na virusi ambavyo kwa Kiswahili vinaitwa kifupi VVU ("Virusi vya UKIMWI"; kwa Kiingereza: HIV, yaani "Human Immunodeficiency Virus" na vinashambulia mwili kwa kuondoa nguvu zake za kupambana na maambukizi nyemelezi yanayosababisha maradhi.


Namba virusi vya UKIMWI vinavyotoka katika seli.
Ukimwi ni ugonjwa hatari sana katika maisha ya binadamu kwa kuwa husababisha vifo (yaani kupotea kwa uhai wa watu hao). Kwa mujibu wa Shirika la Afya Duniani, kufikia mwaka 2014 ugonjwa huu umeua watu milioni 39, hasa kati ya wanaoishi barani Afrika upande wa kusini kwa Sahara. Kwa mwaka 2015 pekee wamefariki watu milioni 1.2 na kati yao watoto wengi.

UKIMWI umekuwa na madhara makubwa katika jamii, kama ugonjwa wa mwili na kama chanzo cha ubaguzi. Kuna sintofahamu kuhusu UKIMWI kama vile kwamba eti, unaweza kusambazwa kwa kugusana tu bila ngono.

Ugonjwa huu pia unasababisha madhara ya kiuchumi ambayo ni makubwa, hasa kwa nchi maskini.

Hadi hivi sasa, UKIMWI hauna chanjo wala tiba, lakini ugonjwa huu unaweza kuepukika kwa kuachana na ngono, ambayo ndiyo husababisha sana ugonjwa huu. Pia, watu wanaweza kujikinga kutokana na ugonjwa huu kwa kuepuka kuchangia vifaa au vitu vyenye ncha kali.

Kimsingi zaidi ni kwamba ugonjwa huo umetokana na kuenezwa hasa na maadili mabovu. Dhidi yake watu wanahitaji kuelewa tangu utotoni na ujanani maana ya jinsia na maisha kwa jumla, kwamba vinadai upendo, nidhamu na uwajibikaji, si kufuata tamaa tofautitofauti daima[1].

Tarehe 1 Desemba kila mwaka ni siku ya UKIMWI duniani.

Maana ya jina
Mfumo wa kingamwili na VVU
Dalili or symptoms.
Lini na wapi VVU vilianza
Uambukizaji
VVU na UKIMWI
Utambuzi
Matibabu
Njia za kujikinga na UKIMWI
Matarajio ya kuishi
Watu wangapi wana UKIMWI?
Jamii na utamaduni
Utafiti unavyoendelea
Tanbihi
Marejeo
Viungo vya nje | #Friend